Half cost Brinjal Farming : वांग्याच्या शेतीत वाढता खर्च आणि किडींचा त्रास तुम्हालाही अडचणीत टाकतोय का? आता काळजी करण्याची गरज नाही. शास्त्रीय पद्धतीने विकसित केलेल्या स्मार्ट IPDM तंत्रज्ञानामुळे रासायनिक फवारण्या निम्म्याने कमी होणार असून, खर्चात मोठी बचत होणार आहे. कमी खर्चात पिकाचे संरक्षण, जास्त उत्पादन आणि सुरक्षित शेती—हीच आहे ही ‘ट्रिक’, जी वांग्याची शेती खऱ्या अर्थाने मालामाल करू शकते.
फवारण्या तब्बल ५० टक्क्यांपर्यंत कमी
भारतीय भाजीपाला संशोधन संस्था (IIVR), वाराणसी यांनी वांग्यासाठी शाश्वत आणि स्मार्ट IPDM (एकात्मिक कीड व रोग व्यवस्थापन) पॅकेज विकसित करून त्याला प्रमाणिकता दिली आहे. या नव्या तंत्रज्ञानामुळे वांग्यावरील कीड-रोगांवर प्रभावी नियंत्रण मिळणार असून, रासायनिक फवारण्या तब्बल ५० टक्क्यांपर्यंत कमी करता येणार आहेत. परिणामी उत्पादन खर्च घटून शेतकऱ्यांच्या नफ्यात वाढ होणार आहे.
येथे वाचा – लासलगावात कांद्याचे दर बदलले; पहा कांदा नगरीतील भाव..
वांग्यावरील किडींचा मोठा धोका
वांग्याच्या पिकावर शेंडे व फळे पोखरणारे कीटक, तुडतुडे, पांढरी माशी, मावा आणि थ्रिप्स यांचा मोठा प्रादुर्भाव दिसून येतो. हे कीटक पानांचे नुकसान करतात, फळे खराब करतात आणि उत्पादनात मोठी घट घडवून आणतात. यावर उपाय म्हणून एकात्मिक कीड व्यवस्थापन (IPM) पद्धतींचा प्रभावी वापर करण्यात आला आहे.
IPDM पॅकेजमध्ये काय आहे खास?
या पॅकेजमध्ये फेरोमोन सापळे, कडुनिंबावर आधारित जैविक कीटकनाशके, गरज भासल्यास मर्यादित रासायनिक फवारणी आणि संक्रमित भाग काढून टाकणे यांचा समन्वय साधण्यात आला आहे. वाराणसी, मिर्झापूर आणि भदोही भागात या IPDM तंत्रज्ञानाची यशस्वी चाचणी घेण्यात आली असून, शेतकऱ्यांना त्याचा प्रत्यक्ष फायदा झाल्याचे दिसून आले आहे.
येथे वाचा – मिरचीने दिला शेतीला नवा स्वाद; 40 गुंठ्यांतून 12 लाखांचे उत्पन्न..
IPDM तंत्रज्ञान कसे काम करते?
हे तंत्रज्ञान जैविक, कृषी पद्धती आणि गरजेनुसार रासायनिक नियंत्रण यांचा संतुलित वापर करते. त्यामुळे पर्यावरणाला धोका न देता पिकांचे संरक्षण होते.
प्रमुख उपाययोजना
ट्रायकोडर्माद्वारे बियाणे प्रक्रिया – सुरुवातीलाच रोगांवर आळा
लागवडीपूर्वी रोपे बुडवणे – प्रारंभिक कीड व रोग नियंत्रण
आठवड्याला संक्रमित कोंब व फळे काढून टाकणे – बोअररचा प्रसार थांबतो
प्रति हेक्टर २५ ते ३० फेरोमोन सापळे – शेंडे व फळ पोखरणाऱ्या किडीसाठी प्रभावी उपाय
स्मार्ट फवारणीचा फॉर्म्युला
👉कीटकांचा प्रादुर्भाव आर्थिक नुकसान पातळी (ETL) ५ टक्क्यांपेक्षा जास्त झाल्यावरच फवारणी करावी.
👉 बोअरर दिसल्यासच लक्षित फवारणी
👉पांढरी माशी असल्यासच औषधांचा वापर
👉अझाडिरॅक्टिनसारखी सुरक्षित व पर्यावरणपूरक उत्पादने वापरण्याचा सल्ला
👉संक्रमित फळे आणि ‘लहान पानांची’ झाडे काढून टाकणे आवश्यक
शेतकऱ्यांना होणारे फायदे
(1) प्रमुख कीटक व रोगांवर प्रभावी नियंत्रण
(2) फवारण्यांची संख्या २१–२७ वरून थेट १० पर्यंत घट
(3) रासायनिक खर्चात मोठी बचत
(4) उत्पादन अधिक सुरक्षित, पर्यावरणपूरक आणि शेतकरी-अनुकूल
ICAR-IIVR कडून विकसित करण्यात आलेले हे IPDM तंत्रज्ञान शाश्वत शेतीकडे टाकलेले महत्त्वाचे पाऊल मानले जात आहे. येत्या हंगामात वांगी उत्पादक शेतकऱ्यांना या नव्या पद्धतीचा मोठा लाभ होईल, अशी अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे.
