Cotton Market analysis : कापसाच्या दरात सध्या सतत चढ-उतार का होत आहेत? एकीकडे उत्पादन घटल्याच्या बातम्या आहेत, तर दुसरीकडे परदेशातून कापसाची आयात वाढली आहे. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांनी आणि व्यापाऱ्यांनी नक्की काय निर्णय घ्यावा? पुढे कापसाचे दर कसे राहतील चला जाणून घेऊया या बातमीत..
नमस्कार शेतकरी मित्र आणि व्यापारी बंधूंनो, सध्या कापूस बाजाराकडे (Cotton Market) पाहिलं तर एक विचित्र शांतता आणि तितकीच अनिश्चितता दिसून येत आहे. जसं कच्च्या तेलाच्या किमतीत ६० ते ७० च्या दरम्यान लपंडाव सुरू असतो, अगदी तशीच काहीशी अवस्था सध्या कापसाच्या दराची झाली आहे. आजच्या या ब्लॉगमध्ये आपण तज्ञांनी दिलेल्या माहितीच्या आधारे कापूस बाजाराचे सध्याचे वास्तव आणि भविष्यातील अंदाज सोप्या भाषेत समजून घेणार आहोत.
निसर्गाचा फटका आणि उत्पादनातील घट
यंदा कापूस उत्पादकांसाठी वर्ष थोडं कठीणच गेलं आहे. विशेषतः दक्षिण भारतात झालेला अवकाळी पाऊस पिकासाठी नुकसानकारक ठरला आहे. याचा थेट परिणाम एकूण उत्पादनावर होताना दिसतोय. आकडेवारीवर नजर टाकली तर, २०२४-२५ सालात कापसाच्या उत्पादनात जवळपास ८.५ टक्क्यांची घट झाली आहे.
सोप्या शब्दात सांगायचं तर, देशातील कापूस उत्पादन आता ३०० लाख गाठींच्या (Bales) खाली आले आहे. सरकारने २०२५-२६ साठी हमीभावात (MSP) ११% वाढ करून दिलासा देण्याचा प्रयत्न केला आणि CCI ने खरेदीही सुरू केली, पण हातात पीकच कमी आल्यामुळे शेतकऱ्यांची चिंता कायम आहे.
येथे वाचा – शेतकऱ्यांनो! मोफत बियाणे योजना सुरू.. मोबाईलवरून भरा अर्ज.. पहा पात्र जिल्ह्यांची यादी..
आयात का वाढली?
एक नैसर्गिक प्रश्न पडतो की, जर देशात उत्पादन कमी आहे, तर भाव गगनाला भिडायला हवे होते. पण तसं होत नाहीये, याचं मुख्य कारण म्हणजे मोठ्या प्रमाणावर झालेली आयात. जागतिक बाजाराच्या तुलनेत भारतीय कापूस ‘कॉम्पिटिटिव्ह’ (स्वस्त किंवा स्पर्धात्मक) न ठरल्यामुळे व्यापाऱ्यांनी बाहेरून कापूस मागवण्यावर भर दिला. जवळपास ३९ लाख गाठींची आयात झाली आहे. जरी रुपयाच्या घसरणीमुळे निर्यातीबाबत थोडी हालचाल दिसत असली, तरी आयातीचा दबाव बाजारावर आहेच.
येथे वाचा – युरिया भेटत नाही मग वापरा हे खत; युरिया पेक्षा जबरदस्त रिझल्ट.. युरियाला एक जबरदस्त पर्याय..
मग भाव वाढणार की पडणार?
आता सर्वात महत्त्वाचा प्रश्न—पुढील काळात दर काय राहतील? तज्ञांच्या मते, सध्या जागतिक मंदीची भीती (Recession Fear) असल्याने बाजारात एक प्रकारचा ‘ठहराव’ आला आहे.
येथे शेतकऱ्यांनी एक गोष्ट लक्षात घेणे गरजेचे आहे. सध्या व्यापारी बाजारात (वायदे बाजारात) कापसाच्या गाठींचे (Bales) दर २४,००० ते २६,००० रुपयांच्या दरम्यान आहेत. हा दर प्रक्रिया केलेल्या रुईचा आहे.
याचाच अर्थ, कच्च्या कापसाला (Raw Cotton) मिळणारा दर हा सध्याच्या ७,००० ते ७,४०० रुपये प्रति क्विंटलच्या कक्षेतच स्थिर राहण्याची शक्यता आहे. जोपर्यंत आंतरराष्ट्रीय बाजारात गाठींचे दर वाढत नाहीत, तोपर्यंत स्थानिक बाजारात कच्च्या कापसाच्या दरात मोठी उसळी येणे कठीण आहे.
येथे वाचा – कांदा पिकावर देशी दारूची फवारणी; पहा जबरदस्त जुगाड..
‘वेट अँड वॉच’ची भूमिका
थोडक्यात सांगायचं तर, बाजारात सध्या खूप मोठी तेजी किंवा खूप मोठी मंदी (Crash) येण्याची चिन्हे नाहीत. बाजारात कापसाची आवक वाढली असली तरी, पुढील दिशा पूर्णपणे ‘मागणी’ (Demand) कशी वाढते यावर अवलंबून असेल.
सध्याचा कल पाहता बाजार ‘Sideways to Positive’ (स्थिर ते साधारण तेजी) राहण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी बाजाराचा कानोसा घेऊन आणि तज्ञांचा सल्ला घेऊनच आपल्या मालाची विक्री करण्याचे नियोजन करावे.
टीप: ही माहिती उपलब्ध बाजार विश्लेषणावर आधारित आहे. कोणताही अंतिम निर्णय घेण्यापूर्वी आपल्या स्थानिक बाजार समितीतील तज्ञांशी चर्चा नक्की करा.
